Aan voorstellen om de index te hervormen is er geen gebrek. Maar stuk voor stuk betekenen ze een verlies aan koopkracht: een herziene index kan geen correcte weergave zijn van de kosten voor levensonderhoud!
nergieproducten uit de indexkorf?
Brandstoffen zitten niet in de indexkorf, maar gas, stookolie en elektriciteit zitten er wel in. Vermits die producten de prijsstijgingen in de hand werken, kunnen we die toch beter schrappen?
Geen goed idee!
Ook als die producten niet meer in de korf zitten, blijven hun prijzen stijgen. Dat verandert niets aan de inflatie, wel aan de koopkracht: wanneer de inkomens onvoldoende geïndexeerd zijn, daalt de koopkracht. Bij koorts een thermometer stukslaan helpt niet, de koorts zal even hoog blijven!
Resultaat: minder koopkracht.
Een of meer indexeringen overslaan?
In de jaren ‘80 werd de index drie maal overgeslagen. Kan dat vandaag ook, nu de schuldenlast bijna even hoog is?
Geen goed idee!
Een index overslaan, dat betekent besparingen voor de Staat en voor de bedrijven, maar wel ten koste van de werknemers en de sociaal uitkeringstrekkers. Dat is dus sociaal onaanvaardbaar!
Resultaat: minder koopkracht.
Een forfaitaire indexering?
Eénzelfde indexering voor iedereen, dus niet in percentage, zou dat niet meer sociale gelijkheid inhouden?
Geen goed idee!
De automatische indexering is niet rechtvaardig of onrechtvaardig, maar neutraal (zie ons dossier ‘Vooroordelen over indexering’). De indexering waarborgt immers de koopkracht van iedereen: uitkeringstrekkers, kleine en grote lonen. Wanneer de lonen stijgen omdat ze aangepast worden aan de stijgende kosten voor levensonderhoud, dan stijgen ook de sociale bijdragen en de fiscale ontvangsten. Bij een forfaitaire indexering zou de Staat niet zoveel minder uitgaven hebben, wel minder inkomsten.
Resultaat : minder koopkracht voor sommigen en minder inkomsten voor de Staat.
Een indexering van het nettoloon?
Waarom geen indexering berekend op het nettoloon?
Geen goed idee!
De werkgevers – en de Staat als werkgever – zouden hier voordeel bij hebben, maar de Staat in het algemeen zou zijn inkomsten wel zien dalen. En de werknemers zouden uitgesteld loon verliezen: zolang de sociale uitkeringen (ziekte, werkloosheid, arbeidsongeval, pensioen) op het brutoloon berekend worden, zou een indexering van het nettoloon een geleidelijke vermindering van de berekeningsbasis tot gevolg hebben.
Resultaat : minder koopkracht en minder inkomsten voor de Staat.
Een jaarlijkse indexering?
Zou één indexering per jaar de inflatie niet vertragen?
Geen goed idee!
Een dergelijk systeem bestaat in feite al omdat veel cao's erin voorzien. Maar het valt zelden voor dat er meerdere indexeringen per jaar zijn. Uitzondering was het jaar 2009 voor de sociale uitkeringen. Bovendien is het zo dat de uitvlakking van de gezondheidsindex over vier maanden ook de indexering afremt (zie ons dossier ‘Indexering of behoud van koopkracht: hoe werkt het?). Een veralgemening van dit systeem zou sprongsgewijze indexeringen tot gevolg hebben, zonder iets aan de inflatievoet te veranderen.
Resultaat : volkomen overbodig.
